ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ;

ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ;

Πάντα υπάρχει άλλος δρόμος όταν ο μονόδρομος οδηγεί στην καταστροφή. Στο δρόμο αυτό συγκλίνουν όλο και περισσότερες δυνάμεις που διατυπώνουν μια ανατρεπτική πρόταση προς τον αγωνιζόμενο λαό των εργατικών αγώνων και των πλατειών. Σκοπός του σημειώματος που ακολουθεί δεν είναι να αναλύσει το πρόγραμμα αυτό αλλά να σταθεί σε κάποιες πλευρές του που έχουν αναδειχθεί στη δημόσια συζήτηση.

    ΣΤΑΣΗ ΠΛΗΡΩΜΩΝ - ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

Δεν πρέπει να υπάρχει πια άνθρωπος που να πιστεύει ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος των  340 δις ή του 150% του ΑΕΠ είναι δυνατόν  να εξυπηρετηθεί. Οι διάφορες λύσεις που προτείνουν ευρωπαίοι και εγχώριοι πολιτικοί και τεχνοκράτες έχουν ως κύριο μέλημα τη σωτηρία των πιστωτών μας και τη θωράκιση του ευρώ. Την ίδια στιγμή  πυκνώνουν οι ενδείξεις πως παρόμοιες δυσκολίες αναμένεται να αντιμετωπίσουν το επόμενο διάστημα το Βέλγιο, η Ιταλία και η Κύπρος. Όσοι θεωρούν κάτι τέτοιο τραβηγμένο ας θυμηθούμε τι έλεγαν μετά την ελληνική προσφυγή στο μηχανισμό. Ότι δήθεν υπήρχε μια ελληνική ιδιαιτερότητα και κανείς άλλος δεν αντιμετώπιζε πρόβλημα στην ΕΕ. Όταν ήρθε η σειρά της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, κατάπιαν τη γλώσσα τους αλλά ως φαίνεται δεν το βάζουν εύκολα κάτω. Συνεπώς τα πάσης φύσεως μνημόνια, μεσοπρόθεσμα αλλά και οι φαεινές ιδέες περί κουρέματος, αναδιάρθρωσης, επαναγοράς, αναδιαπραγμάτευσης, επιμήκυνσης κλπ, εφόσον δεν διαρρηγνύουν το φαύλο κύκλο του τοκογλυφικού δανεισμού, θα διασώσουν τους δανειστές μας και θα καταστρέψουν την εργατική τάξη και τη χώρα.

Μια από τις ισχυρότερες πεποιθήσεις του μνημονιακού μπλοκ είναι ότι  χωρίς δανεικά  θα σταματήσουν να πληρώνονται  οι μισθοί και οι συντάξεις.

  Δεν ζούμε με δανεικά. Οι μισθοί και οι συντάξεις που πληρώνει το δημόσιο προκύπτουν από τη δουλειά των εργαζόμενων της χώρας. Τα δανεικά πάνε στην αποπληρωμή παλιών δανείων και στην κάλυψη του τρέχοντος ελλείμματος. Αν σκοπεύεις να πληρώσεις πρώτα μισθούς και συντάξεις και όχι τα δάνεια, τότε φτάνουν τα έσοδα του δημοσίου. Στον Προϋπολογισμό του 2011 προβλέπονται έσοδα 55,56 δις ευρώ ενώ οι μισθοί και οι συντάξεις είναι  19,8 δις και οι τόκοι του δημοσίου χρέους 15,92 δις. Έτσι εξηγείται  η τύχη των 110 δις του μνημονίου. Οι δανειστές, την τριετία 2011 -2013, θα εισπράξουν μόνο από ομόλογα που θα λήξουν 92,6 δις, δηλαδή το 85% του πακέτου.

 Αν σταματήσουν εντελώς τα δανεικά, αν σταματήσει και ο βραχυπρόθεσμος κρατικός δανεισμός που τώρα αν και εκτός αγορών γίνεται κανονικά, αν δεν υπάρξει δυνατότητα δανεισμού από τράπεζες άλλων, εκτός ΕΕ, χωρών (πχ Κίνα, Ρωσία, Βραζιλία κλπ), αν δεν υπάρχει δυνατότητα δανεισμού κι από το εσωτερικό ( αποταμιεύσεις άνω των 200 δις  υπάρχουν στις τράπεζες), τότε θα συμβεί το «χειρότερο» που  είναι : να μηδενιστεί το έλλειμμα. Δύσκολο ; Σκληρό; Σίγουρα ναι αλλά όχι δυσκολότερο από τα πλεονάσματα που προβλέπει το μνημόνιο για το 2012 και μετά. Οι εκτιμήσεις έλεγαν   ότι για να σταθεροποιηθεί το χρέος στο 150% του ΑΕΠ το 2012, απαιτούνταν πρωτογενές πλεόνασμα 6% ! Άρα ο μηδενισμός του ελλείμματος, εάν απαιτηθεί,  είναι ευκολότερος από το ρήμαγμα της χώρας για να προκύψουν πλεονάσματα που θα ικανοποιήσουν το «τέρας» των αγορών.  

ΕΘΝΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Οι ελληνικές τράπεζες κατέχουν ομόλογα του δημοσίου αξίας 45 δις. Δεν χωράει σε καμιά λογική να ματώνει ο εργαζόμενος λαός για να αποπληρώσει το Λάτση, το Βγενόπουλο και τους υπόλοιπους τραπεζίτες. Έχουν λάβει αλλεπάλληλα πακέτα στήριξης άνω των 100 δις αλλά η κατάσταση της υγείας των τραπεζών  δε λέει να βελτιωθεί.

Οποιαδήποτε ρύθμιση του δημοσίου χρέους (κούρεμα, επιμήκυνση κλπ) θα βάλει σε δοκιμασία τις ελληνικές τράπεζες που ούτως ή άλλως χάνουν διαρκώς καταθέσεις.

Οι τράπεζες πρέπει να εθνικοποιηθούν – χωρίς αποζημίωση-  για πολλούς και διαφορετικούς λόγους:

Πρώτο, γιατί μόνο έτσι θα ανακουφιστούν (διακοπή πλειστηριασμών, χάρισμα και ρύθμιση χρεών κλπ) χιλιάδες εργατικές οικογένειες που πιάστηκαν στη μέγγενη του τραπεζικού δανεισμού.

Δεύτερο, το κράτος μπορεί να εγγυηθεί περισσότερο για τις λαϊκές αποταμιεύσεις απ’ ότι  η Societe Generale  και η Credit Agricole.

Τρίτο, θα περάσουν στα χέρια των εθνικοποιημένων τραπεζών οι υπερχρεωμένες εταιρείες μεγάλων κεφαλαιοκρατών που θα συνεχίσουν να λειτουργούν με δημόσια ιδιοκτησία και εργατικό έλεγχο.

Τέταρτο, η εθνικοποίηση είναι ο μόνος τρόπος αποφυγής της εξαγοράς τους από ευρωπαϊκούς τραπεζικούς ομίλους με κίνδυνο να χαθεί κάθε κρατικός έλεγχος στο τραπεζικό σύστημα της χώρας.

Τέλος οι εθνικοποιημένες τράπεζες θα μπορούσαν να συμβάλλουν, μέσω της χρηματοδότησης, στον αναπροσανατολισμό των επενδύσεων σε νέες παραγωγικές δραστηριότητες ή στην αναβίωση της αγροτικής οικονομίας.

Εκτός από τις τράπεζες είναι κρίσιμο ζήτημα η εθνικοποίηση βασικών επιχειρήσεων που αφορούν υποδομές, συγκοινωνίες, τα διυλιστήρια κλπ

«ΑΝ ΦΥΓΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩ ΘΑ ΚΑΤΑΣΤΡΑΦΟΥΜΕ»

Μας λένε συχνά ότι αν φύγουμε από το ευρώ, το νέο εθνικό νόμισμα θα υποτιμηθεί τόσο που δεν θα μπορούμε να αγοράσουμε πια τίποτα. Αυτός ο ισχυρισμός μάλλον αποσιωπά την πραγματικότητα που ζούμε ήδη εντός της ευρωζώνης. Η οικονομική και κοινωνική κατάρρευση εξελίσσεται και μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχει το ευρώ. Η Ελλάδα λατινοαμερικανοποιείται ραγδαία και οδεύει σε μισθούς 400 ή 500 ευρώ, εννοείται για όσους θα δουλεύουν.  Άρα όσοι εκ του πονηρού μας λένε πως αν φύγουμε από το ευρώ δεν θα μπορούμε να ταξιδέψουμε  στο εξωτερικό γιατί θα θέλουμε μια περιουσία ή δεν θα μπορούμε  να πιούμε ένα μπουκάλι κρασί, μάλλον ξεχνούν ότι με μισθούς 400 ευρώ ή με ανεργία 30%, δεν θα μπορούμε  εξίσου. Η απειλή για την καταστροφή που θα έρθει αν  αποχωρήσουμε από το ευρώ είναι πρόκληση για το ένα εκατομμύριο ανέργους που δεν πολυσκοτίζονται για το  ποιο νόμισμα …δεν θα έχουν.

Δεν ισχυριζόμαστε ότι η έξοδος από την ευρωζώνη  θα είναι ευχάριστη. Θα έχει οδυνηρές συνέπειες για τους εργαζόμενους, αλλά όχι οδυνηρότερες από την παραμονή που εντέλει δεν παρέχει και καμιά ελπίδα ανακούφισης των λαϊκών στρωμάτων. Εύστοχο ήταν το παράδειγμα του  Ντέϊβιντ Χάρβεϋ που παρομοίασε την Ελλάδα με αυτόν που έχει πονόδοντο και πρέπει να κάνει οπωσδήποτε εξαγωγή δοντιού. Η εξαγωγή θα πονέσει περισσότερο  βραχυχρόνια αλλά δεν μπορείς να ζεις αιωνίως με πονόδοντο.

Τι καλό είδαμε μέχρι τώρα από το ευρώ;

Μας έλεγαν ότι θα ησυχάσουμε από τις κερδοσκοπικές επιθέσεις, ότι δε θα είμαστε πια μόνοι, ότι θα ανήκουμε στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια.

Και τι αποδείχτηκε; Ότι αυτοί που θα μας βοηθούσαν αποδείχτηκαν τοκογλύφοι που τώρα βγάζουν στο σφυρί τη χώρα. Βέβαια κάποιοι ευνοήθηκαν με το «σκληρό» ευρώ:

Οι τραπεζίτες που κυρίευσαν τα Βαλκάνια κι έφτασαν να διαθέτουν 3.400 υποκαταστήματα σε όλο τον κόσμο.

Οι εφοπλιστές που «έχτιζαν» ασταμάτητα καινούρια πλοία στα ναυπηγεία της Κίνας και της Κορέας.

Οι μεγαλοεισαγωγείς, που αξιοποιώντας το «σκληρό» ευρώ, πλημμύρισαν την ελληνική αγορά με πατάτες Αιγύπτου, με σκόρδα Κίνας κλπ

Από την άλλη οι εργαζόμενοι φορτώθηκαν όλο το βάρος του διεθνούς ανταγωνισμού. Το υπερτιμημένο ευρώ αναγκάζει, κυρίως τις μικρές και αδύναμες χώρες, να υποτιμούν τις εργατικές αποδοχές ελπίζοντας να επιβιώσουν στο διεθνή ανταγωνισμό. Γι αυτό και η ευρωζώνη δεν παίρνει διόρθωση, είναι φτιαγμένη να μην αλλάζει, να μη μεταρρυθμίζεται.

Απαιτείται  να ανακτηθεί η δυνατότητα άσκησης εθνικής νομισματικής πολιτικής. Το νέο εθνικό νόμισμα θα υποτιμηθεί. Αυτό στις σημερινές συνθήκες θα αυξήσει τη ζήτηση για εγχώρια προϊόντα και θα μειώσει την κατανάλωση εισαγόμενων. Θα βελτιωθεί  το εμπορικό ισοζύγιο και θα τονωθεί η παραγωγή και η κατανάλωση.

Για όσα προϊόντα δεν παράγονται στη χώρα και λόγω της υποτίμησης θα αυξηθεί η τιμή τους, θα μπορεί το κράτος να εφαρμόσει το μέτρο της διατίμησης  ή και να μειώσει τη φορολογία για όσα είναι πρώτης ανάγκης ( πχ  βενζίνη).

Πάντως οι εκτιμήσεις για σαρωτική υποτίμηση του εθνικού νομίσματος μάλλον δεν είναι εύστοχες καθώς η αποχώρηση της Ελλάδας από την ευρωζώνη θα «τραυματίσει» το ευρώ που πιθανά θα αρχίσει να κατρακυλάει στις διεθνείς αγορές. Εδώ μόνο την περασμένη Τετάρτη που υπήρξε η ολιγόωρη παραίτηση του Παπανδρέου το ευρώ υποτιμήθηκε 2% έναντι του δολαρίου.

Τέλος πολύ αρνητική εντύπωση προκαλεί η στάση των ηγεσιών ΚΚΕ και ΣΥΝ που δείχνουν να  φοβούνται και φοβερίζουν το λαό ότι θα καταστραφούμε χωρίς το ευρώ. Φανταστείτε δηλαδή τι θα πάθουμε αν επιχειρήσουμε ποτέ να οικοδομήσουμε το σοσιαλισμό. Τότε μάλλον θα επικαλεστούν τη συντέλεια του κόσμου.

Γιάννης Κυριακάκης

Οικονομολόγος – εκπαιδευτικός

Gkyr2003@yahoo.gr